Napoczynajóm sie feryje ...

Ojgyn z Pnioków

Idzie tego tyż posuchać na [link widoczny dla zalogowanych]

Nó, tóż dziecka i modzioki łod soboty 26 czyrwnia majóm laba, majóm feryje na kiere – jak zawdy – bez côłke dziesiyńć miesiyncy niy poradziyli sie doczkać. Łostatnie blumy dali swojim rechtórkóm i rechtoróm za te dziesiyńć miesiyncy jejich utropy śniymi. A te, ftore prziniyśli do dóm fajniste cynzórki, erbli łod łojców jakiesik szykowniste gyszynki (jak łojce mieli jesce możno za co je jim lajstnóńć).
I wiycie, tak mi sie zdo, iże chocia cowiek – jak to niyftorzi gôdajóm – bergami na szkoła kciôł ciepać (abo i ciepôł), to terôzki, po wieluch latach (u mie to już latoś pizło piyńćdziesiónt lôt łod tego czasu) te dzieciynctwo, te siedym lôt we tyj mojij „siedymnôstce” to tak, choby fto ze bicyska szczelół. I richtik cowiek, dôwniyjszy szkolôrz, boczy sie ino tych nôjlepszejszych rechtorów, ftorzi tak po prôwdzie możno i dopolyli, możno i dali wyćwika, trzimali mores, uczyli zocy i reszpektu dlô móndrości inkszych, ale beztóż tyż to robiyli, coby my wszyjske na ludzi wylejźli, coby jejich nauka nóm sie we życiu na cosik przidała.
Jô tyż zawdy spóminóm i piyrszygo mojigo rechtora Richata Depty, Zwolińsko, i Skupińsko ze jeji (to już niyskorzij) chopym Balcarkiym, kiery mie snochwiół, cobych poszôł do szkoły muzycznyj, i gryfnô, modô rechtórka, kierô mie wteda piyrszego zagranicnego lynzyka – ruskigo – uczóła, i kierô do dzisiôj lecy kedy sam u mie na Pniokach trefia. A wiela my ci za bajtli bez pôrã lôt uciechy mieli ze dyrechtorym dziołszynnyj szuli „łoziymnôstki” – Mugenschnablym, kiery gryfnie dudlół na krzipkach, a nôs pachołów brôł we pole (kole szachty), coby my mu pómogali przi łoraniu (do tyj łoraczki to ci miôł dwa gryfne kuce, kiere na placu wele szule sie chowali). A i ta jedna fest zôwistno rechtorka, kierô mamulce dali skôzać, iże synek sie na górze we szkole we dochtora bawi ze starszyjszóm libstóm ze tyj dziołszynnyj szkoły. Abo, naszygo kapelónka Wale, kiery mi zakôzôł czytać „Przygody Dzielnego Wojaka Szwejka” a jô ci mu na łostuda podciep miyndzy łokna we klasie piyńciórka biôłych myszów. I bocza tyż, i niy jedna drugda płacka skapnie, tyn czyrwiyń we kierym już na isto cowiek miôł ta podstawówka zbyte, musiôł dalszij sznupać, co mu we życiu pomoge, co mu do lepszejszy fach do grace.
Możno mi żôdyn tak blank do łostatka niy uwiyrzi kiej powia, co jô miôł zawdy dziosecko rôd pyndalować do mojij szuli, do tyj naszyj „siedymnôstki”. Na isto szykownych rechtorów my tam mieli, gryfne rechtórki, a i zawdy cosik sie tam dziôło wicnego, interesantnego i takigo, co tyż cowiek aże do starych lôt boczy. Tyn piyrszy ślabikorz, piyrszô przeczytanô przedsia ksiónżka, piyrszô libsta, piyrsze tańcowanie z dziołchóm, i piyrszô ... cigareta. A na łostatek, kiej my już wylejźli ze tyj siódmyj klasy (wteda jesce bóło bez żôdnych „ekszperimyntów” partyjnych ministrów, podstawówka zetrwała siedym lôt, a technikum niyskorzij – piyńć lôt). Spóminóm sie tyn łostatni rok we szuli, we podstawówce. Cowiek miôł na isto pôłno rzić tyj szuli i tak po prôwdzie, to nôjlepszij by jakóm bergóm gruchnół na nia. A dzisiôj? A dzisiôj festelnie żôl tych lôt, kiere sie już nazôd na isto niy wrócóm. I tyn jankor, kiej terôzki łod soboty już żôdne dziecka na szulplacu niy larmujóm, niy wrzescóm i niy chichrajóm sie na côłki karpyntel. Aaaa, co tam. Do dzisiôj nôjredszij jesce spóminóm fajrant roku szkolnygo sprzed piyńćdziesiyńciuch lôt i srogi fajer. Moja Mamulka robióła we takim jednym ci katowskim werku i beztóż my ze bracikiym mogli napytać kamratów i frele ze dziołszynnyj szkoły na balanga dó nôs do dóm. Wiycie na tako jak ci to śpiywôł kiejsik Zynek Laskowik (tyż mój richticzny kamrat do kupy ze Bogusiym Smolyniym) ze tego kabarytu TEY:
„Starych nie ma,
chata wolna,
oj, będzie bal,
oj, będzie bal ...”
Nó, i te piyrsze kusiki kajsik we antryju, we siyni. Mie ci taki fal trefiół, iże chnet bych ślyp przi tyj balandze straciół kiejech grajfowôł jednyj dziołszce (Lila ji bóło) do sztrymfów a łorôz ci mie bez pysk prasknół jeji sztrómfhalter. To ci ludzie bół dziepiyro tyjater!
Nó, i cheba nôjdugszij tyż sie boczy kamratów gynał ze podstawówki. Bez te wszyjske lata połozlazowało sie to wszyjsko bele kaj, ale nikedy, drugda cowiek sie spichnie ze starym kamratym, trefi kajś na sztrece i ino sie fest dziwuje po jakiymu tyn mô diosecko glaca, a inkszy juzaś siwiuśki choby cukrowa. Musza tyż pedzieć sam ło takim jednym mojim szpasownym trefie.
Tak jakosik na podzim spichnółech sie ze mojim kamratym ze „siedymnôstki”, kiery – jak to u nôs i bez szkoły bele ciarach we Polsce – łapnół ci szykownô sztela bez jednego przociela na urzyndzie.
– Pyrsk Hanys. A dyć jô cie cheba juń rok niy widziôł.
– Anó, Ojgyn. Fyrma, kaj razinku jô terôzki robia, machluje takie ałsflugi bele kaj, coby my sie bździnka luftli i wszyjskie do kupy skamraciyli. To ci sie tak sztudiyrowanie mianuje: „fachmańsko integracyjo”. Latoś to ci nôs wykludziyli na gón do Afriki.
– Niy gôdej Hanys. Padôsz na gón do Afriki? I tyś tyż bół za jegra tam we tyj Africe? Nó, tóż łozprawiej, a wartko jak tam bóło.
– Co tam zadoś gôdać? Kiej my już hań do tyj Afriki przifurgli, legli my z rańca na tyj Zaharze we takij dupnyj przikopie i wachujymy, kiej tyż to możno jakosik gadzina sie pokôże. Narôz gawca. Antilopa. Jô gywera do ślypiów, prasknółech, antilopa szkopyrt i jô jóm rajn do miecha.
Niy zetrwało pół godziny a sam ci melo tiger. Jô flinta do ślypia, prasknółech dwa razy, tiger majtnół yntka i jô go juzaś do miecha. Anich sie niy pozdoł a tu gawca: pyndaluje elefant. Na doczkaniu gywera ku niymu, prasknółech ze łobuch rułów łorôz i ...
– Hanys, niy bydź przepadzity. Kiej ty terôzki tyż juzaś wrajzisz tego elefanta rajn do miecha, to niy szczimia i chlastna cie bez pysk.
Łón ani niy myrgnół ino gôdô dalszij:
– Nó, jô jak niy praskna ze tyj mojij tuplowanyj ruły miyndzy ślypia tego elefanta. I dej se terôzki pozór Ojgyn ... niy trefiółech ci tego gizda.