Barborka

Ojgyn z Pnioków

No, toż momy jutro, we wtorek juzaś Barborka. Ino jak mi sie zdo, niy ma we ludziach aby tyj uciechy, kiero boła piyrwyj. Bo i niy ma ze cego ta uciecha mieć. Gruby ciyngiym zawiyrajom, berkmonow wyciepujom na śtympel, ale i godajom tyż sztyjc, co berkmonow możno juzaś niy nastyknie; corozki wiyncyj – niy ino skuli – tego elwrow i biydokow, kierzy sie muszom chytać roboty na biydaszybach. Jakiesik pora lot tymu nazod boł niyszczysny cufal, iże śtyruch chopcow wele Katowic zatrzasło przi banie na glajzach. A i tyż nasza telewizyjo pokozała staro baba, kiero ze jeji synkoma fedruje wongle na takim biydaszybie, co to downij ino tyn teroźniyjszy poseł Kutz pokazowoł we jejigo fylmach.
A downij? A downij to ci dziepiyro boł fajer. Łod samiuśkigo rańca po cestach, po drogach, po ulicach trajtali dmuchoce, berkmońskie damfkapele. Muzykanty we paradnych mundurach w berkmonkach ze federpuszym na palicach, kierych wiod szumny kapelmajster wołali muzykom wszyjskich hajerow, hawiyrzy, gwarkow, grubiorzy, murckow – cy jak jejich tam fto mianowoł – na gruba. Tam te nojlepszejsze, nojbarzij robotne dostowali łod dyrechtorow roztomajte krziże, medalijki, gyszynki (gelt, co staro niy wiedziała) i take tam bele co. Łoszkliwce godali, iże za Gierka to sam do nos na Ślonsk przijyżdżała kipa a do kożdyj gruby walyli cołkie kary tych medalikow. Terozki mozno tego jes mynij, ale i grubow momy nie za tela. A we tych wszyjskich miastach, kaj gruby byli napoczynoł sie fajer cołkim pyskiym.
Musowo boły wszandy roztomajte biesiady, i to niy jakiesik wystudiyrowane, ale te nasze ślońskie, dlo samych chopow. Piwo ci sie loło choby ze kokotka. Na talyrzach gryfne ajsbajny, i to take srogie, iże kostyry za łoknym wystowali.
No i dalszij: krupnioki i żymloki, ślonski wuszt ze mosztrichym, berkmoński gorczek i wiela, wiela piwa; scyganiołbych, kiejbych pedzioł, iże gorzoły blank niy boło. Niyskorzij to furgały wice, szpasy i roztomajte godki łod starych sztajgrow, kierzy modziokow, sztiftow uczyli grubelokowego fachu. Kiej już niyftorzi mieli sztajfne szłapy dyrdali nazod do dom a tam jejich stare i dziecka szykownie wysztiglowane niy poradziyli sie doczkać na łojca lebo starzika, dowali jim ciepłe lacie, rychtowali fajfka i kozali sie zicnońć na zofie abo i na szeslongu. Dobro kobiyta to jesce narychtowała chopowi już przodzij warzonka. Wiycie, taki gorki sznaps na szpricie, miodzie ze citronom i korzynioma. A to wszyjsko skorzij wlywało sie go rubych szolek, coby za wcas niy łoziombło.
Lata tak zetrwało podwiyl terozki to wszyjsko diosi niy wziyni i niy praskło to wszyjsko na łostuda. I komu to zawodzało? Fto tego ci niy mioł rod?
Barborka, to jes ci przeca gryfne miano dlo dziołszek samtyjszych, kierym dowali to na krzcie. W kożdyj downiyjszyj hajerskij familiji musiała chocia tako jedna Barborka być. Bo to jes patronka wszyjskich berkmonow, nale tyż i kamiyniorzy, wojokow i – możno mało fto ło tym wiy – zyjmanow i rybokow. Tela co nojbarzij we zocy majom jom berkmony i ... możno to bydzie blank fołglowate ... drukorzy.
Nale, Barborka, to przeca jes dziołszynne miano. W kożdyj famili hajerskij – jakech już spominoł – boła zawdy jakosik Barborka. I te wszyjskie gryfne dziołchy, kiere sie wydowały za berkmonow to tyż na isto byli takimi świyntymi „Barborkami”. Kiej sie tak spomnieć i posuchać naszych Starkow, Ołmow to niy jedna poradzi łopedzieć mocka fali, co to tyż kiejsik ze jejimi chopami lebo synkami sie sam u nos dzioło. Niy jedna płaczka po licu skapnie, kiej sie tak spomnieć tych, kierzy już nigdy ze gruby nazod do chałpy sie nie wrociyli, kiere abo tam na dole łostali (nikiej we piyńćdziesiontym szczwortym we Chorzowie sam u nos na „Barbarze”) abo jejich przikludziyli we truchle. abo tych, kierych łońskigo roka na „Halymbie zatrzasło. Stoli nasze Starecki, jejich cery i kukali bez łokno za gardinom ... idzie chop ze gruby nazod, eźli niy. Terozki jes srogi „ajwaj” kiej tam cosik wyprasknie na grubie, a byli czasy, kiej żodyn ło tym niy godoł i ino łozprawiali pieronym niy gryfne wice (jesce za Giyrka):
– Widzisz giździe, dzisz ty pieronie – pado jedna baba do swojido chopa hajera. Kiejbyś sie wczorej niy naproł i niy wzion byś sie wolnego u sztajgra, to jo by dostała łodszkodowanie po tym falu na grubie dzisioj rano!!!
No, i możno jeste terozki inkszy wic, barzij szpasowny: Nikiej to downij bywało. Jedzie berkmon do kupy ze swojom starom na podzim na wywczasy. Wtynczos takie tyż dowali. Jadom cugiym i łoroz tyn grubiorz sie pyto jejigo staryj:
– Jes ci tam dobrze na tym zeslu?
– Dobrze – łodpedziała jejigo staro.
– A niy jes ci tam za zimno przi tym łoknie?
– Niy, niy jes mi za zimno, tak richticznie.
– A możno ci tam łod tego łokna jakisik przeciońg leci? – pyto sie jesce roz tyn berkmon.
– A dyć tam, dobrze mi sam jes! – pado baba łod tego berkmona.
– No, toż podź sam ino, zwekslujymy sie ze tymi naszymi placami!!! Siednij sie na moj plac.